W ramach tzw. wakacji od ZUS przedsiębiorcy mogą zawiesić opłacanie większości składek (z wyjątkiem zdrowotnej) na jeden wybrany miesiąc w roku. To spore odciążenie, ale nie każdy może z niego skorzystać. Wyłączenie dotyczy m.in. osób, które kontynuują współpracę z byłym pracodawcą.

Kim jest „były pracodawca”?

Zgodnie z przepisami, za byłego pracodawcę uznaje się firmę, u której dana osoba była zatrudniona na podstawie umowy o pracę w roku założenia działalności gospodarczej lub w roku poprzedzającym. Jeśli więc ktoś zakłada działalność np. w 2025 roku, to byłym pracodawcą będzie podmiot, z którym miał umowę o pracę w 2024 lub 2025 roku.

Kiedy nie możesz skorzystać z wakacji składkowych?

Choć wakacje od ZUS to atrakcyjne rozwiązanie, nie każdy przedsiębiorca może z niego skorzystać. Jednym z głównych ograniczeń jest współpraca z byłym pracodawcą – ale nie każda taka współpraca wyklucza.

Z programu nie skorzystasz, jeśli:

świadczysz usługi na rzecz byłego pracodawcy,
usługi te są tożsame z tymi, które wykonywałeś na etacie,
i miało to miejsce w roku poprzedzającym złożenie wniosku lub od początku roku, w którym składasz wniosek, aż do dnia jego złożenia.

Usługi tożsame oznaczają, że wykonujesz w firmie byłego pracodawcy dokładnie te same zadania, co wcześniej – tyle że już jako przedsiębiorca. Przykład? Programista, który po zakończeniu pracy na etacie zakłada działalność i nadal zajmuje się programowaniem, tylko na fakturę. Podobnie jest w przypadku agenta nieruchomości, który po odejściu z etatu otwiera własną działalność i dalej zajmuje się sprzedażą mieszkań dla tej samej agencji. W obu przypadkach nie przysługuje prawo do wakacji składkowych.

Przykłady – kiedy były pracodawca uniemożliwia skorzystanie z wakacji od ZUS?

Zasady dotyczące współpracy z byłym pracodawcą bywają skomplikowane, dlatego warto przyjrzeć się kilku konkretnym sytuacjom:

1. Długi odstęp między pracą a działalnością – brak problemu

Pani Katarzyna pracowała na etacie w 2016 roku, a własną firmę założyła dopiero w 2018 roku. Ponieważ zatrudnienie nie przypada ani na rok założenia działalności, ani na rok poprzedzający – pracodawca z 2016 roku nie jest uznawany za byłego pracodawcę. Wakacje składkowe są w jej przypadku dostępne.

2. Były pracodawca + tożsame usługi = brak wakacji

Pan Piotr zakończył pracę w 2014 roku, a działalność gospodarczą rozpoczął w 2015 roku – mamy więc do czynienia z byłym pracodawcą. Jeśli w 2023 roku wykonywał dla tej firmy usługi o takim samym charakterze jak na etacie, to w 2024 roku nie będzie mógł skorzystać z wakacji składkowych. Jednak jeśli w 2024 roku i aż do momentu złożenia wniosku w 2025 roku nie współpracuje z tą firmą, to będzie już mógł złożyć wniosek o zwolnienie ze składek.

3. Inny zakres usług – wakacje składkowe możliwe

Pani Anna zakończyła pracę na etacie jako księgowa w 2017 roku i w tym samym roku założyła firmę zajmującą się ubezpieczeniami. W latach 2023–2024 świadczyła usługi dla dawnego pracodawcy, ale dotyczyły one wyłącznie ubezpieczeń, a nie księgowości. W związku z tym nie są to usługi tożsame z wcześniejszym zakresem obowiązków. Jeśli spełni pozostałe warunki, będzie mogła skorzystać z wakacji składkowych.