Dnia 16 listopada br r. sejm RP uchwalił nowelizację ustawy o VAT i wszystko wskazuje na duże zmiany w obecnym systemie podatkowym. Celem noweli jest ograniczenie nadużyć i uszczelnienie systemu podatkowego VAT. Służyć temu mają m.in. przywrócenie sankcji, obowiązek elektronicznego składania deklaracji VAT, ograniczenie możliwości składania rozliczeń kwartalnych. Ponadto rozszerzono katalog towarów i usług objętych tzw. mechanizmem odwróconego obciążenia i zwiększono zakres odpowiedzialności solidarnej za zaległości podatkowe. Z kolei dotychczasowe stawki VAT mają zostać podtrzymane do końca 2018 roku.

Mechanizm odwróconego obciążenia VAT

Nowelizacja ustawy zakłada rozszerzenie stosowania tzw. mechanizmu odwróconego obciążenia na niektóre usługi budowlane (określone w załączniku nr 14 do ustawy o VAT). Jest to związane z zaobserwowanymi nieprawidłowościami w segmencie usług budowlanych. Dotyczą one m.in. wykorzystywania faktur, które nie odzwierciedlają realnych transakcji.

Odwrócony VAT dotyczy także procesorów, których transakcje przekroczą próg 20 000 zł. Ponadto mechanizm obejmie poszczególne towary jubilerskie z kategorii złota o próbie niższej niż 325 tysięcznych, srebra i platyny. Dotyczy to metali nieobrobionych plastycznie, w postaci półproduktów, także w postaci proszku i części biżuterii.

Zmiany w zakresie zwrotów w terminie 25 dni

Zmienione zostaną zasady dokonywania zwrotu VAT w terminie 25 dni. W przyszłym roku przedsiębiorca otrzyma zwrot w przyspieszonym ww. terminie jeśli spełni określone w ustawie warunki.

Zmniejszenie możliwości stosowania kwartalnych rozliczeń

Ustawa znacznie ograniczona stosowanie kwartalnych rozliczeń VAT. Z takiej formy będą mogły korzystać jedynie małe przedsiębiorstwa. Likwidacja dotyczyć będzie także przedsiębiorców, którzy rozpoczynają wykonywanie czynności opodatkowanych w IV kwartale br.

Składanie deklaracji VAT wyłącznie drogą elektroniczną

Nowela wprowadza także obowiązek elektronicznego składania deklaracji VAT. Taki obowiązek wejdzie w życie od 1 stycznia 2017 r. dla podatników:

zobowiązanych do rejestracji jako podatnicy VAT UE,
będących dostawcami lub świadczącymi usługi będące objętymi mechanizmem odwróconego obciążenia oraz ich nabywców,
obowiązanych, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do składania deklaracji, informacji oraz rocznego obliczenia podatku przy pomocy środków komunikacji elektronicznej.

Powszechny obowiązek składania deklaracji VAT w formie elektronicznej zostanie wprowadzony 1 stycznia 2018 r. Dotyczyć on będzie pozostałych podatników VAT.

Składanie informacji podsumowujących za okresy miesięczne

Ustawa wprowadza także obowiązek elektronicznego składania informacji podsumowujących, wyłącznie za okresy miesięczne.

Zmiany w zakresie kaucji gwarancyjnej i odpowiedzialności solidarnej

Ustawia zmienia także przepisy dotyczące kaucji gwarancyjnej odpowiedzialności solidarnej. Odpowiedzialność solidarność dotyczy sytuacji, gdy nabywca wspólnie z dostawcą odpowiada za jego zaległości podatkowe.

Nowela wprowadza dodatkowe warunki, które muszą być spełnione, aby nabywca został zwolniony z odpowiedzialności solidarnej. Ponadto dołożono wymagania, które muszą być zrealizowane, aby sprzedawca mógł złożyć kaucję gwarancyjną i być wpisanym do wykazu podmiotów, które złożyły taką kaucję. W skutek tej zmiany kaucję gwarancyjną mogą poddać, a następnie pozostać w wykazie, wyłącznie sprzedawcy wykazujący wywiązywanie się z obowiązku regulowania swoich zobowiązań podatkowych.Prócz tego solidarna odpowiedzialność nabywcy i dostawcy będzie stosowana przypadku kiedy przedmiotem transakcji są: folia typu stretch, dyski twarde (HDD) i dyski SSD.

Sejm odniósł się również do odpowiedzialności solidarnej pełnomocnika wraz z zarejestrowanym przez niego podatnikiem. Ustawa zakłada, że zaległości podatkowe, które powstały w wyniku czynności wykonanych w przeciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika jako czynnego podatnika VAT, odnoszą się także do niego. Jego odpowiedzialność nie może przekroczyć progu 500 000 zł.

Odmowa rejestracji podmiotu jako podatnika VAT lub jego wykreślenie z rejestru VAT

W ustawie wskazano przesłanki skutkujące odmową rejestracji podmiotu jako podatnika VAT. Dotyczy to następujących przypadków:

w wyniku weryfikacji informacji w zgłoszeniu rejestracyjnym, okazuje się, że podmiot nie istnieje lub nie ma możliwości skontaktowania się z nim lub jego pełnomocnikiem,
podmiot/pełnomocnik nie reagują na wezwania podatkowe,
podanie zawierało nieprawdziwe dane.

Możliwe staje się także wykreślenie podatnika z rejestru VAT. Dotyczy to firm, które:

zawiesiły wykonywanie działalności na okres co najmniej 6 miesięcy,
nie złożyły deklaracji VATza 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały,
składały ww. deklaracje, jednak nie wykazywały w nich sprzedaży i nabyć z kwotami podatku do odliczenia,
wystawiały tzw. „puste” faktury, za działania, które nie zostały dokonane,
wiedziały, lub miały uzasadnione przypuszczenia, że uczestniczą w procederze oszustwa lub nadużycia podatkowego kosztem skarbu państwa.

Ustawa wskazuje także na sankcje podatkowe za nierzetelne lub nieprawdziwe rozliczanie podatku VAT. Między innymi podwyższono sankcję podatkową,nawet do wysokości 100 %, w odniesieniu do podatników, którzy dopuszczają się oszustw podatkowych, w tym tych odliczających podatek z tzw. „pustych” faktur.

Podniesienie limitu podmiotowego

Od 2017 roku limit zwolnienia podmiotowego zostanie podniesiony do 200 000 zł.